PREFEKT

[ForumPodlaskie]

W dniu 29 marca 2012r. w Supraślu odbyła się konferencja pt.: „Obszary chronione w gminie: przeszkody we wzroście gospodarczym czy szanse na zrównoważony rozwój?”. Konferencję zorganizował Instytut Biologii Ssaków PAN we współpracy z Instytutem Gospodarki Przestrzennej i Mieszkalnictwa w Warszawie oraz z Parkiem Krajobrazowym Puszczy Knyszyńskiej w Supraślu. Wśród prawie 100 uczestników spotkania znaleźli się m.in. przedstawiciele: Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska i wybranych Regionalnych Dyrekcji Ochrony Środowiska, urzędów marszałkowskich i urzędów gmin z regionu Podlasia, urzędów planowania przestrzennego, niektórych parków krajobrazowych, organizacji pozarządowych, jednostek lasów Państwowych.
Uczestnicy konferencji mogli wysłuchać 15 referatów. Aspekty funkcjonowania gmin na obszarach chronionych przedstawione zostały przez różne podmioty: samorządy, parki krajobrazowe, uczelnie, biura planowania przestrzennego.
Działalność parków krajobrazowych, w tym kształtowanie relacji pomiędzy zarządcami parków a społecznościami lokalnymi zaprezentowano na przykładach: Parku Krajobrazowego Puszczy Knyszyńskiej, Mazowieckiego Parku Krajobrazowego i Brodnickiego Parku Krajobrazowego. Dyrektor Brodnickiego Parku Krajobrazowego, dr Marian Tomoń stwierdził, że podejście społeczności lokalnej do Parku zmienia się w kierunku większej akceptacji ochrony przyrody. Ważnym, obserwowanym zjawiskiem wśród lokalnych społeczności jest dostrzeganie pozytywnych skutków w powstrzymywaniu niekontrolowanego budownictwa na rzecz ochrony walorów przyrodniczych i rozwijania agroturystyki.
Część referatów podjęła temat pogodzenia ochrony przyrody z zapewnieniem dochodu dla lokalnych społeczności. Dr Zenon Tederko (Pro –Biodiversity Sernice, Warszawa) zidentyfikował podstawową barierę w rozwoju ekologicznych biznesów jako brak dostępu do akceptowalnych przez małe i średnie przedsiębiorstwa (MSP) instrumentów finansowych. Wójt Gminy Nowosolna, Tomasz Bystroński przedstawił mechanizm rekompensaty środowiskowej dla gmin posiadających tereny prawnie chronione – „subwencje ekologiczne”. Dr Krzysztof Jończyk (Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa, Państwowy Instytut Badawczy, Puławy) pokazał możliwości promocji i współpracy producentów żywności ekologicznej w Polsce Wschodniej jakie daje Klaster „Dolina Ekologicznej Żywności”. Dr Paulina Legutko-Kobus (Szkoła Główna Handlowa w Warszawie) zwróciła uwagę na rolę lokalnych liderów i poziom kapitału społecznego w sposobie ujmowania walorów przyrodniczych w lokalnej polityce rozwoju.
Ochronę przyrody w planowaniu przestrzennym omówili przedstawiciele Instytutu Gospodarki Przestrzennej i Mieszkalnictwa w Warszawie: dr Anna Fogel i Piotr Fogel. Dr Anna Fogel omówiła prawne uwarunkowania poddawania terenów ochronie – instrumenty odszkodowawcze i roszczenia o wykup nieruchomości. Piotr Fogel pokazał marginalizowanie uwarunkowań środowiskowych w podejmowaniu decyzji planistycznych. W referatach i w dyskusji często powtarzano, że poważnym problemem ochrony przyrody w Polsce jest brak miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz spójnej polityki i interdyscyplinarnego podejścia do procesu planowania przestrzennego na wszystkich poziomach.
Dr Monika Król (Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi) przedstawiła rolę programów rolnośrodowiskowych i wymogów wzajemnej zgodności jako instrumentów prawnych ochrony środowiska na terenach rolniczych. W referacie wskazano coraz większe znaczenie funkcji produkcyjnych we Wspólnej Polityce Rolnej, co utrzymane będzie w kolejnym okresie programowania.
W kontekście rozwiązywania problemów środowiskowych nie może być pomijane psychologiczne podłoże współpracy, o czym powiedział dr Ryszard Kulik (Instytut Psychologii, Uniwersytet Śląski w Katowicach).
W zakończeniu konferencji dyrektor Parku Krajobrazowego Puszczy Knyszyńskiej – Joanna Kurzawa stwierdziła, że „reprezentujemy różne środowiska, ale w tym dniu graliśmy w jednej drużynie”.

[adelajda80]

Oby więcej takich konferencji. Warto przypomnieć się także o problemy podobne w Beskidzie Małym.